Die Urkunden Heinrichs V. und der Königin Mathilde

Abbildungsverzeichnis der europäischen Kaiser- und Königsurkunden

<<†284>>

Unecht.

Heinrich bestätigt dem Kloster S.Pietro in Ciel d’Oro zu Pavia die namentlich aufgezählten Besitzungen, den kaiserlichen Schutz, das Wahl- und Inquisitionsrecht, die Immunität, das Recht des Fischfangs sowie der Schiffahrt auf den Flüssen Ticino und Po.

Novara, 1110 August 28.

In nomine sancte et individue trinitatis. Divina favente clementia Henricus Romanorum imperator augustus quartus. Si circa loca deo [dicata] munifi[centia] nostre largitatis largimur, credimus ad nostrorum regnorum nostreque animę salutem omnimodo proficere. Idcirco noverit omnium fidelium sancte dei ecclesię tam presentium quam futurorum universitas A[n]s[e]lmum venerabilem abbatem cenobii sancti Petri, quod dicitur Celum Aureum, nostram adiisse clementiam, quatenus dei amore nostreque anime remedio suo monasterio nostra preceptali auctoritate renovare, confirmare et corroborare (ergänze dignaremur) omnes cortes et proprietates, quas pridem dinoscitur possedisse a nostris predecessoribus imperatoribus, regibus, marchionibus, comitibus sive ab aliis hominibus, videlicet terras et curtes, que usque modo vassallorum dicebantur, scilicet in Munisengo et villam et castellum, quod sancti Petri dicitur, et ecclesiam sanctę Marię de Parcengo et sanctum Suplitium et Zeneuredum, cum servis et ancillis, fotrum, albergariis, cum omni honore et districto, et ceteras possessiones, quas in Monteferrato videtur habere, cum omni honore et districto, et ecclesiam sancti Petri de Pagunino cum dotibus et possessionibus suis, et tertiam partem eiusdem Pagunini et curie, cum omni honore et disctricto, cum decimis, silvis, pratis, pascuis, molendinis, aquis, piscationibus, rivis aquarumque ductibus, omnia in integrum. Et in episcopatu Astensi villam, que Monte nuncupatur, et curiam et ea, quę in eodem episcopatu videtur habere, cum omni honore et districto, omnia in integrum. Et in episcopatu Albensi in loco, qui dicitur Gorrena, terras et possessiones et in eadem civitate et in aliis locis ad ipsum episcopatum pertinentibus, cum omni honore et districto, et Ouilia cum duabus ecclesiis, una in villa et alia extra villam, cum omnibus suis pertinentiis, molendinis, aquis, rivis, piscationibus, pratis, vineis, ingressibus et egressibus, servis et ancillis, sicut est determinatum (!) locus ille, cum omni honore et districto. Et castrum Paone cum curia, et illa, quę Roboreto dicitur Corteregia, cum omni honore et districto, et cum duabus ecclesiis, et portum unum in Tanaro. Et illud totum, quod diximus in Monteferrato et in Astensi episcopatu et in Albensi episcopatu et Ouiliis et Paone, cum servis et ancillis, cum fotro et albergariis et intratura abbatis, omnia in integrum. Et ecclesiam sancte Marie de Grauiterra cum suis pertinentiis, quę habet et que iuste adquirere potuerit, concedimus, confirmamus et corroboramus. Similiter concedimus et confirmamus castrum de Musclano cum curia, et quod videtur habere in Stronouo et in curia et in loco Caselle et per totam curiam et in Riturbio et in Solariolo et in Uigueria et in curiis eorum, cum molendinis, aquis, rivis, pratis, ierbis, pascuis, paludis (!), astallariis, silvis, terris, vineis, cultis et incultis, divisis et indivisis, cum fotro et albergariis, cum omni honore et districto, omnia in integrum. Et curtem de Balbiano cum omni honore et districto, et in Salabolono septem mansos terre cum omni honore. Similiter concedimus curtem, quę Alpe Plana dicitur, per designata loca, idest fines serra de alpe, que dicitur Longa, que discernitur inter fines sancti Gaudentii et Tebollaria, descendente in rivo Gramizola et fluvio Trebia, admontante fluvio Trebia ad Costam Finalem et exinde per summum iugum, exiente in Cruce Ferrea, comprehendente fines sancte Marie usque in fluvio Auanto, cum plebe ibi fundata et cum suis titulis et decimis, cum servis et ancillis, cum fotro et albergariis, cum omni honore et districto, omnia in integrum. Et curticellam de Ruxone et ea, que videntur habere in curia de Nebiolo et per totam vallem, que Sorizola dicitur, et in Ueratelmo, terras, vineas, pascua, prata, silvas, cum montibus et vallibus, rupis, rupinis, cultis et incultis, divisis et indivisis, omnia in integrum cum omni honore, cum fotro et albergarias et districto, et cum ecclesia in loco Roxone hedificata. Et etiam illas terras, quas videtur habere in curia de Montalino, et ecclesiam unam sancti Zenonis, que est hedificata iuxta vicum Luponem, cum possessionibus suis, et ecclesiam de Luzano cum suis pertinentiis, et terras de Spariano et ecclesiam sancti Stephani cum terris et vineis et suis possessionibus. Et in provincia Tuscie similiter confirmamus castrum, quod Stupe dicitur, cum ecclesiis, cum servis et ancillis, cum aquis, molendinis, ri[vi]s, pratis, pascuis, silvis, rupis, rupinis, montibus et vallibus, cultis et incultis, div[i]sis et indivisis, sicut est determinatus locus ille. Et in civitate Flo[rent]ie ecclesiam unam in honore sancti Petri, quod dicitur Celum Aureum, cum aliis ecclesiis, et illas terras, quas in provintia illa videtur habere, concedimus, confirmamus, corroboramus, cum omni honore et districto. Et in episcopatu Pa[rme]nsi illud, quod habere videtur in castro Aicardi, cum ecclesia ibi fundata, que sancta Maria de Curte dicitur, cum suis pertinentiis, cum servis et ancillis, [et ea, que] detinet in Sorania et in Rivis, et casale sancti Petri cum ecclesia, casale Orium cum ecclesia, casale Aribaldi cum ecclesia, casale Sindex cum ecclesia, hec omnia concedo, conf[irm]o, corroboro illi supradicto venerabili cenobio sancti Petri, quod dicitur Celum Aureum, cum omni honore et districto, fot[r]um, albergarias, omnia in integrum. Et in e[piscopatu] Laudensi cortem unam, que Flumbo dicitur, cum duabus ecclesiis ibi fundatis, una in honore s[anct]i Petri, alia in honore sancti Columbani, cum suis pertinentiis, cum aquis, molendinis, ri[vis, ru]pis, rupinis, silvis, pratis, pascuis, paludibus, astallariis, cum omni honore et districto, una cum finibus, terminibus et usibus, aquarum ductibus, cum omni iure, adiacentiis et pertinentiis earum rerum per loca et vocabula ad ipsum locum [per]tinentium, omnia in integrum, hec omnia concedo et confirmo; similiter concedo, confirmo totum ill[u]d, quod venerabile cenobium supradictum videtur habere in loco Brenbii et in eius territoriis, omnia in integrum, terras, vineas, prata, ingressum et regressum, cum omni honore et investitutione et fotro et albergarias. et in Mairaco et Succugnago et in eorum territoriis, et in sancto Martino de Strata et in Bretonico et in Salairano et in ipsa civitate domum unam solariatam cum capella super eam fundatam in honore sancti Nicholai, et unum servum nomine Bozo cum filiis et filiabus, et alia sedimina XL [et] VI super se habentes hedifitia in ipsa civitate et in prata; et illud totum confirmo et corroboro, quod videtur habere in eodem episcopatu, cum omni honore et districto, et Amphoningum cum suis pertinentiis et coherentiis, terris, vineis, pratis, pascuis, silvis, rivis, aquis, paludibus, astallariis, rupinis, rupis, cultis et incultis, divisis et [i]ndivisis, una cum finibus et terminibus, aquarum ductibus, cum omni iure, adiacentiis earum rerum ad ipsum locum pertinentium, omnia in integrum, cum omni honore et districto, cum f[o]tro et albergariis, concedo et confirmo. Et in Ualcamonica, videlicet in Ceruino et Ase et Cimberg et in Idolo et earum territoriis, cum omni honore et districto, cum fotro et albergariis, omnia in integrum, imperiali auctoritate confirmamus. Et in episcopatu Mediolanensi cortem Gerentiano, Turao, Muzao et in Castano et in Uetegnano et in Leco et in Besozola, et ecclesiam sancte Iuliane de Cartiano, et quod videtur habere in comitatu eiusdem civitatis et in Balax et in Gauirado, cum omni honore, cum fotro et albergariis et districto, per singulos annos omnia in integrum, concedo, confirmo et corroboro. Et cortem Calauadi et Zamugno et in Bardella et in Bernago et in Az et [i]n Orin et in Ispira cum duabus ecclesiis, una in honore sancti Augustini et altera sancta Maria, et illud totum, quod videtur habere infra curiam de Calauado et in curia de Cistella et in curia de Cuuis et in Cisano et in Scamno, in Oglano et in Triuixago et in Trauaglo, hec omnia cum omni honore, cum servis et ancillis, aldiones et aldionas et cum discricto et intratura abbatis, fotrum, confirmamus et corroboramus. In episcopatu Nouarie corticellam unam Sesello cum ecclesia inibi fundata in honore sancte Marie, cum villis, quas sanctum cenobium videtur possidere in ipsa curia et in illis partibus, cum terris, vineis, pratis, castagnetis, aquis, molendinis, piscariis, rivis, rupis, rupinis, paludibus, astallariis, divisis et indivisis, cultis et incultis, cum servis et ancillis, aldiones et aldionas, cum fotro et albergariis et intratura abbatis, cum omni honore et districto, concedimus et confirmamus. Et in valle Oxola villas Uergonto et Mixendono, cum servis et ancillis, cum fotro et albergariis et predaria, cum omni honore et districto et intraturam abbatis, aldianos et aldianas, cum casis et massaritiis, terris, vineis, pratis, pascuis, silvis, astallareis, aquis, molendinis, piscationibus, rivis, rupis, rupinis, cultis et incultis, divisis et indivisis, una cum finibus et terminibus et accessionibus et usibus aquarum aquarumque ductibus, cum omni iure, adiacentiis earum rerum. Et illud, quod sanctum cenobium videtur possidere in Antegorio et in Uilla et in Murata et in Bacilo et in Monte Cristese, cum predaria et cum istis supradictis servitiis et conditionibus, et alia omnia, que sanctum cenobium habet in illa valle, concedo et confirmo, cum omni honore et districto, cum predaria et suis terminis et finibus: ab una parte a Sbarzino Achilonis usque ad culmen montis, et inde progreditur usque in Toxa, ex altera parte rio Albona usque ad prefatum culmen et Toxa, omnia in integrum, confirmamus illi sancto cenobio. Et in episcopatu Comensi in loco, qui dicitur Mendrice, septem mansos, sicut determinati, et molendinum unum et alium medium, aldanos (!) et aldianas videlicet, cum diversis campis, vineis, pratis, pascuis, silvis, stallareis, rupis, rupinis, montibus, planicibus, aquis aquarumque decursibus, cum servis et ancillis, familiis utriusque sexus, cum omni honore et districto et albergariis, fotrum, intratura abbati[s] et investitutiones, modis omnibus confirmamus et corroboramus; et in valle de Luano castrum, quod dicitur Auesco, et villa, que dicitur Canobl, et alia Bre, et omnia, que in ipsa valle pertinent ad ius et proprietatem supradicti cenobii sancti Petri de Celo Aureo, cum omni honore, cum servis et ancillis, cum predaria, fotro, albergariis, cum omni districto, corroboramus; et in valle de Belizona ecclesiam unam in honore beate dei genitricis Marie, que fundata est in loco Plumasca, iuris ipsius monasterii, confirmo, sicut in precepto domini Ottonis imperatoris legitur, cum omnibus adiacentiis et pertinentiis suis, cum servis et ancillis, libellariis atque aldionibus iuste et legaliter ad eandem capellam pertinentibus necnon et assignata mansa describi iussimus: est namque unus ex illis positus in villa Cibiasca et alius in villa Comagra, in villa Comarino sunt manentes duo, prope eam capellam in Plumasca mansos duos et unum in villa Leguminum et alter in loco Intragna, cum piscaria et molendinis duobus, cum omni iure, adiacentiis et pertinentiis, confirmo; et in Beligno et in Leuentina, in Caruina, in valle Intrasca cum omni honore, cum fotro et albergariis, cum terris, vineis, pratis, silvis, stallariis, rupis, rupinis, montibus, planicibus, piscationibus, molendinis, aquis, rivis, aquarum ductibus, cum servis et ancillis et familiis utriusque sexus. Et confirmo illi sancto cenobio sex mansos in Besozola, sicut sunt determinati, cum pratis, vineis, silvis et cum sex sedimina (!) ibi iacentia (!), cum servis et ancillis, cum omni honore, fotrum, albergariis et districto, cum gressibus et ingressibus. Et confirmo etiam eidem monasterio tres mansos in loco Scagno et Gazalo et sex sedimina cum servis et ancillis, vineis, pratis, pascuis, silvis, ingressibus et egressibus et frascariis, cum superioribus et inferioribus, cum omni honore et districto, fotrum et albergariis. Et concedo similiter in Telamo sex mansos cum VI sedimina (!), ubi dicitur Galia, et in locis ibi prope hedificatis, cum servis et ancillis, gressibus et ingressibus, cum omni honore et districto, fotrum, albergariis, cum pratis, vineis, stallariis, pascuis, silvis, montibus, planitiis, omnia in integrum. Et in Maglisina curticellam, que dicitur Maliace, et in curia illa domum unam castellatam et super illam domum capellam constitutam, cum villis sibi pertinentibus, videlicet Blagugno, Cumano, Pura et Intalinum et alia, que ad eandem spectant; et in [v]alle Agno ea, que pertinent ad eundem monasterium, et in valle de Mercurolo, cum servis et ancillis, cum omni honore et districto, fotrum, albergariis. Spetialiter tamen censuimus, ut, quicquid spe[c]tat ad ius et proprietatem eiusdem cenobii in vallibus supradictis, videlicet Oxola, valle Luana, Antellamum, in valle Belizona et in Leuentina et Caruina, Ualintrasc[a et] in Maliace per totam curiam et in valle Dagno, precipue tueamur et, quia maiora infortunia hactenus sustinuerunt, firmiter precipimus, ut nulla umquam potestas predictorum locorum incolentibus has valles ullam iniuriam inferre presummat. Si quis vero aliquam querelam super aliquem eorum habuerit, non per se vindicare aut legem requirere nisi [per] nos aut per abbatem presummat vel per nostrum aut abbatis missum. Hac igitur auctoritate predictas valles et habitatores cum omnibus rebus mobilibus et immobilibus in integrum pertinentibus et carpentarios, quos sanctus locus possidet in valle Antelamo et in Besozola, cum filiis et filiabus et heredibus, ibi tempore oportuno ipsi et posteri eorum perpetualiter dese[rvian]t. Concedo similiter prefato monasterio in supernominatum episcopatum Nouarie in loco Caxolo duos mansos, cum omni honore; et quod habet in Uegeueno, cum omni honore et albergariis; et in Camer cum honore et albergariis; et in Phara sex mansos sunt determinati cum sex sedimina (!), cum servis et ancillis, cum pratis, vineis, campis, silvis, pascuis, ierbis, stalla[riis, ru]pis, rupinis, montibus, planicibus, aquis, aquarum ductibus, gressibus et ingressibus, cum omni honore et districto et albergariis, omnia in integrum; et illud totum, quod videtur habere in Fontaneto, in M[umo], in Cauagl, et in eodem episcopatu, cum omni districto et albergaris (!), cum omni honore, confi[r]mamus; et in episcopatu Uercellensi, [quod] videtur habere in lo[co] sancti Germani de Strata, cum [omni ho]nore et districto et albergariis et fictum. Et in supradicto episcopatu Astensi, quod pertinet ad ius supradicti cenobii in Castro Nouo et in curte Anseri, cum omni honore et districto. In episcopatu Taurinensi, quod videtur habere in loco Corgnaco et in Morassco et in [O]glano et in Uille et in Teboleto cellam unam, cum omni honore et districto, omnia in [integrum. In episcopa]tu Iporiensi totum, quod spectat ad eundem cenobium, in loco Luuion et in Andra et in Baldise et in Curte Regia et in Rondizone, cum albergariis, cum omni honore, omnia confirmamus et corroboramus in integrum. Et in supradicto episcopatu Mediolanens[i, sci]licet in villa, que dicitur Zibii, et in Marciglano et in Trauernasco et in Pluti cum una e[cclesia] ibi hedificata et Agugi et in Turrino et in Tregoci et in Trodo et in Misclano et in Rouor cum una ecclesia et in Cressano cum una ecclesia, omnia, que pertinent ad illud monasterium in supr[ad]ictis locis, confirmamus et corroboramus. In episcopatu Papiensi duas quoque domnicales curtes Uillarasca et Lardiracum, cum omnibus suis pertinentiis, villis, massaritiis et appenditiis, piscationibus, molendinis, silvis, pratis, ierbis, stallareis, cultis et incultis, divisis et indivisis, aquis, rivis, una cum finibus, terminibus, accessionibus, usibus, ingressibus et regressum, aquarum ductibus, cum omni iure, adiacentiis earum rerum per loca et vocabula ad ipsas duas curtes pertinentia, omnia in integrum, et portum in Olonne fluvio sine omni contradictione discurrere concedimus et confirmamus. Volumus et iubemus, ut molendina, quę in Cthora sive in aliquibus fluminibus predictum monasterium possidet, habeat tam abbas quamque et monachi potestatem levandi atque deponendi, quousque vel quomodo eorum decreverit voluntas, et aqueductus, qui Boga Liuprandi dicitur, in eorum sit potestate ad rigandos ortos monasterii. Insuper etiam preceptali auctoritate confirmamus et corroboramus omnem terram in campania Papiensis urbis iacentem a beate memorie Liuprando rege eidem monasterio datam et legaliter terminatam: Primum scilicet terminum habet in costa vel ripa [il]lius vallis, que dicitur Ranasca, in confinio terre sancti Saluatoris, inde descendens et ipsum ierbum seu paludem transiens tendit ad secundum terminum, idest fossatum, qui est in prefata valle Ranasca constitutum, deinde ad ripam Ticini, ubi ad Bucam Rodolosi dicitur, se porrigit, dehinc quoque ultra citraque Ticinum transiens certis et preordinatis terminis prefatam terram circumquaque connectit, cum omnibus pratis, pascuis, aquis, rivis aquarumque decursibus, piscationibus, silvis, terris, cultis et incultis, divisis et indivisis, rupis et rupinis, omnibus eorum pertinentiis, cum decimis et cum omni honore, omnia in integrum. Volumus et iubemus, ut abbas eiusdem monasterii et sui successores habeant potestatem piscandi in Ticinum, scilicet in rivo Poloni, Morasca seu guadu, qui dicitur Landemari, Costam Teueredum et Sextemascum cum illo medio, quod Asepe dicitur et quod Onella dicitur, etiam uuada, que sunt in Pado habentia priorem terminum a loco, qui dicitur Popula Pagana, et pertinentia ad locum, qui dicitur Caput Asini, ex utraque Padi cum insulis iuxta predictam piscationem, et in supradicto Ticino portum unum, qui Rasurorium dicitur, qui longo tempore ab ipso monasterio noscitur esse possessum, et ecclesiam ibi prope fundatam in honore sancte Sophie, vel quicquid donationum imperatorum obtinuit vel Padus invasit aut in futurum irruperit, eidem sancto loco concedimus et confirmamus. Sunt quoque omnes res ipsius monasterii, abbas et monachi hominesque liberi et servi sub nostra defensione. Et si necessitas fuerit, de rebus monasterii per inquisitionem circumquaque manentium bonorum hominum sicut de nostris rebus approbetur. Et iuxta diffinitionem eiusdem Liuprandi regis liceat de propria congregatione abbatem eligere, ita ut nulla super eos introducatur persona. Statuimus etiam, ut nullus rei publice minister in predictis cortibus vel vicis liberos ac servos inquietare aut ad placitum trahere aut in finibus eius placitum tenere aut aliquem pignorare presumat; et quicquid [ad] publicum pertine[t], eidem monasterio iuxta nostrorum antecessorum constitutionem stabiliter confirmamus. Et quandocumque necessitas imminet, naves ipsius monasterii per Ticini et Padi portum quamque per quod aliud discurrant absque impedimento vel tolonei exactione. Secundum hec etiam imperialia scripta sancimus et interdicimus omnibus hominibus, ut nullam potestatem deinceps exerceant in predictis rebus ad nostram mercedem monachis delegatis vel abbatem in nullo conturbent, sed liceat abbati suisque monachis sub regula sancti Benedicti degere et cotidie deo laudes pro anime nostrę nostrique regni salute offerre et sine molestatione vivere, ita ut nulla persona predictum cenobium proprietario iure aut beneficiali ordine aut preceptali nitatur invadere aut in his, que supra a nobis confirmata sunt, molestiam aut contrarietatem presummat inferre, sed sub omni integritate ad utilitatem ipsius monasterii sine aliqua diminoratione permaneant. Si quis igitur contra dei auctoritatem et hanc nostram confirmationem aliquid agere temptaverit, sciat se compositurum auri puri libras mille, medietatem camere nostre et medietatem prefato monasterio. Quod ut verius credatur et ab omnibus custodiatur, manu nostra roborantes sigilli nostri impressione presentem paginam iussimus insigniri inferius.

Signum domini Henrici imperatoris invictissimi qvarti.

Signum domni Brocardi cancellarii. (SR.)

Datum Nouarie feliciter per manum domini Brochardi cancellarii, anno dominice incarnationis MCX, quinto k. septembris, indictione IIII.

(M.) (SI.D.)