fol. 14v [Päpste]
fol. 15r [Kaiser]
DCLI.
651
*[ortho-]doxoruma verberibus et exiliis condempnavit, eo quod heresi sue acquiescere nollent. Propter quod dum apud Constantinopolim pene omnibus esset exosus, ad Italiamb navigavit, volens ipsam eriperec de manibus Longobardorum et ibid residere. Et cum ad Beneventanorum fines accessisset, Grimualduse eiusdem provincie dux fortiter resistendo ipsius exercitum debellavit. Cernens igitur quod ibi non proficeret, Romam perrexit. Cui sextof ab urbe miliario Vitalianus papa reverenter occurrit et eum ad beati Petri basilicam cum populi frequentia perduxit. Et cum in urbe per XII dies resedissetg, magna ductus cupiditate, varia ornamentorum genera ex ere et marmore, quibus urbs ornabatur, in Tiberimh vexit, ut in Constantinopolim transferret, inter que basilicam Dei genitricis et martyrum, que olim Pantheon dicebatur, ereis tegulis discooperuit. Igitur ai Romaj digressus cum in Siciliamk navigasset, in balneo a suis occiditur. Post decessum milites quendam Armenum, Mezentiuml nomine, inm imperatorem creaverunt. Sed non multo post Constantinus Constantini filius ibidem navigio veniens et imperialem purpuram sumpsit et Mezentiumn cum interfectoribus patris sui morte turpissima condempnavit. Hoc tempore Umaruso princeps Saracenorum in loco, ubip fueratq priusq templum Iudeorum, quod Vespasianus destruxerat, templum, quod nunc est in Iherusalemr, extruxits, in quo adorant Saraceni. Hiis temporibus Francorum exercitus de Provincia advenienst Lombardiamu intravit. Cui cum Grimualdus cum Lombardisv occurrisset et fugamw simulans, tentoria vacua quidem hominibus sed plena bonis maxime vino relinquens, cum Franci putantes eos metu ipsorum fugisse, ad tentoria pervenissent, et cibo repleti potuque inebriati in nocte dormirent, Grimualdus cum suis irruens super eos pene omnes extinxitx.
DCLII. Eugeniusa natione Romanus de regione Aventinab clericus a cunabulis ex patre Rusiano sedit annis II, mensibus VIII, diebus XXII, et cessavit mense I, diebus XXVIII. Hic omnibus benignus et amabilis maximec sanctitatis, sepultus est apudd Sanctum Petrum.
652
653
654
655
DCLVI. Vitalianus natione Signensis provincie Campanie ex patre Anastasio sedit annis XIIII, mensibus VI, et cessavit mensibus II, diebus XIII. Hic cantum Romanorum composuit ete organo concordavite. Hic nuntios suosf direxitf Constantinopolim ad imperatorem, iuxta consuetudinem significans de sua ordinatione. Qui nuntii postquam fuissent reverenter recepti renovatis Romane Ecclesie privilegiis redierunt, portantes evangelia auro conscripta et pretiosis gemmis decorata, que imperator Sanctog Petro apostoloh transmiserat. Sepultusque est apud Sanctum Petrum. Hici papaj quendamj Grecum Theodorum nomine, habitu monachumk et magne litterature virum Cantuariensi Ecclesie in Anglia prefecit in episcopum. Qui Theodorus scripsit penitentialeml librum mirabili et cauta discretione distinguens modum singularem culparum. De quo libro in iure canonico fitm frequenter mentiomi.
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
DCLXXI. Deodatus natione Romanus ex monachon den patre Iobiano sedit annis IIIIor, mensibus II, diebus V, et cessavit mensibus IIII et diebus XV. Hico tante benignitatis fuit, ut omnem hominem ad se venientem a maiore usque ad minorem consolatum dimitteret. Huius tempore translatum est a Monte Cassino corpus beatip Benedicti ad cenobium Floriacense, quod est sollempne in Aurelianensi diocesi, et etiam corpus sororis ipsius Scolastice. Huiusq tempore regnum Sicilier a Saracenis devastaturq. Sepultusque est apud Sanctum Petrumo.
671
672
673
674
DCLXXI. Constantinus (IIII.)y filius Constantini imperavit annis XVII. Huius tempore Saraceni Siciliamz invadunt et cum spoliis multis recedunt. Istius etiam tempore quintaa synodus celebratur Constantinopolim contra Gregorium patriarcham CCorum et VIII episcoporum. Hic fuit fide catholicus et modestus, sapienti quoque usus consiliob cum Arabibus, qui Damascum inhabitant, et cum Bulgaris pacem firmissimam fecit. Restauravit etiam ecclesias, que per hereticos dirutec fuerant, a temporibus Heracliid proavie sui. Insurrexit preterea contra Monothelitasf, quos pater et avus protexerant, satagens eorum opiniones delere. Pro quo et sextamg universalem synodum congregavit Constantinopoli CCLXXXIXh episcoporum, que synodus in uno Domino nostro Ihesu Christo duas naturas et duas voluntates declaravit. Huius anno Io Grimualdus Lombardusi rex Beneventanorum cum IXo die post phlebotomiamj accepto arcuk columbaml percutere nisus est, vena brachii eius disruptam est, et superponentibusn medicis venenata medicamenta, defunctus est. Huius temporibus pestilentia Ticinamo civitatem adeo depopulata est, ut hominibus per iuga montium fugientibus intra prefatam urbem herbe nascerentur atque fructetap. Mortuo autem apud Constantinopolim orthodoxo Augusto, filius eius Iustinianus sibi successit in imperiumq. Huiusr etiam Constantini tempore regis Persarum coniunxs nomine Cesaria de Persidat cum paucis fidelibus clam venit Constaninopolim. Ubi cum per imperatorem de sacro fonte levata fuissetu, cumv multum quesita fuissetv et tandem inventa, ad virum redire nollet, nisi primumw Christianus efficeretur, ipse cum XL milibus Constantinopolim pacifice veniens, cum omnibus baptizatus est. Eo tempore Bulgari ultra Meotidesx paludes habitantes, ubi esty magna Bulgaria, fines Romanorum devastabant. Quos quia Constantinus imperator superare non valuit, in confusionez Romanorum pacem cum ipsis fecit eis persolvendo annua tributar.
DCLXXV. Donus natione Romanus ex patre Mauricios sedit anno I, mensibus V, diebus X, et cessavit mensibus II ett diebus XV. Hic decoravit illum locumu antev basilicam beatiw Petri, qui dicitur Paradisus. Sepultusquex est apud Sanctum Petrumx.
675
676
677
DCLXXVIII. Agatho natione Siculusy sedit annis II, mensibus VI, diebus III, et cessavit anno I, mensibus VII, diebus XV. Hic dum quendam leprosum oscularetur, statim munda tus est. Huius tempore Ravennata Ecclesia, que diu Sediz Apostolice rebellis fuerat, ad obedientiam rediita.
678
679
680
DCLXXXI. Leo (II.)b natione Siculusc ex patre Paulo sedit mensibus X, diebus XVII, et cessavit mensibus XI, diebus XXII. Hic constituit pacem dari fidelibus in ecclesiis totius christianitatis post Agnus Dei. Hic fuit eloquentissimus, in divinis scripturis sufficienter instructus, Greca Latinaque linguad eruditus, erga inopum provisionem non solum mentis pietate sed etiam studii labore sollicitus. Huius tempore procurante Deo et ipsius labore Ecclesia Ravennata posuit se sub ordinatione Sedis Apostolice, ut defuncto archiepiscopo, qui electus fuerit iuxta antiquam consuetudinem, veniat ad Romanam curiam ordinandus. Hic fecit constitutionese, ut qui ordinandus fuerit archiepiscopus, nullaf consuetudinef pro usu pallii aut diversis officiisg aliquid ecclesie persolvere debeat. Hic sepultus est in basilica beatih Petri apostolii.
681
682
683
DCLXXXIIII. Benedictusj natione Romanus ex patre Iohanne sedit mensibus X, diebus XII, et cessavit mensibus II, diebus XV. Hic abk imperatore factus est papa; tamenl vita eius concordavit cum nomine, ita ut meritusm Benedictus dicereturlk. Sepultusque est apud Sanctum Petrum.
684
685
DCLXXXVI. Iohannes (V.)n natione Syruso exp civitate Antiochiaq ex patre Habundo sedit anno I, diebus X et cessavit diebus II.
686
DCLXXXVII. Cono natione Romanus de regione Celiir montis ex patre Benedicto sedits mensibust XI, diebus IX, et cessavit mense I, diebus XVIII. Hic sancte et multum commendabilis vite, sepultus est apud Sanctum Petrum.
687
688
DCLXXXVIII. Iustinianus (II.)a imperavit annis X. Iste contraxit pacem cum Saracenis decenniob terra marique. Hic bonusc, prudens et largus, et Romanum imperium auxit nimis. Cuius gesta leguntur in Pantheon. Et condidit multas leges et ecclesiastica officia multum honoravit. Sed circa finem suum sextam synodum, quam pater suus fecerat, infirmare nititur, et Sergium papam in hoc sibi resistentem et ecclesiamd frustra turbare molitur. Anno igitur suo Xoe. Leo patricius Iustinianumf regno privatg eumque naso et linguah privatum in exilium Cersonam relegat. Hoc tempore Beda Venerabilis presbyter claret. Circai idem tempusj Sanctus Columbanus de Hiberniak venit in Burgundiami.
DCLXXXIX. Sergiusu natione Syrus de regione Antiochiev ex patre Tiberiow sedit annis IX, mensibus VIII, diebus XXIII, et cessavit mense I, diebus XX. Hic constituit, ut Agnus Dei ter canteturx ad missam in fractione Dominici Corporis. Hic Deo sibi revelante in sacrario Sancti Petri invenit capsam argenteam in loco obscurissimo multe annositatis, ita ut argentea non appareret, in quay sigillum erat expressum. Quo ablato invenit crucemz pretiosis lapidibus perornatama et ineffabilem portionem Crucis Dominice interius repositam, que in die Sancte Crucis adoratur. Corpus etiam primi Leonis pape Deo revelante transtulitb. Apud Virzemburchc Ostrofrancie Sanctus Kilianusd cum sociis suis martyrio coronatur. Sergius veroe papa post laudabilem vitam sepultus est apud Sanctum Petrumf.
689
690
691
692
693
694
695
696
697
DCLXLVII. Leo (II.)l imperavit annis III. Huic Tiberiusm ab imperio pulso nasum abscidit, eoque in exilium in Cersonam retruso, imperavit pro ipso. Eo tempore scisman magnum fuit. Nam synodus Aquileieo facta quintamp universalem synodum a Iustinianoq primo et Vigilio papa Constantinopoli celebrata suscipere noluit, quod Sergius papa ad concordiam reduxit.
DCLXLVIII. Leo (III.)g natione Romanus ex patre Nicolaoh diaconoi sedit annis II, mensibus XI. Hic per patriciumj Romanorum factus est papa, etkl propter hoc in plerisquemn chronicis non ponitur et in catalogiso Romanorump pontificum non habeturm, sed sequens Leo tertius intitulatur etq etiamq in Decretok. Hoc tempore beatusr Lambertuss episcopus quia Pipinumtu principem, alteriust Pipini qui fuit pater Karoli, increpare ausus fuit, quod pellicem Alpaidem nomine sue uxori Plectrudiv superduxeratvw, a Dodone fratre Alpaidis occiditur Leodii et in Traiecto tumulatur. Sed postea cum episcopatu Leodiix est translatusly.
698
699
700
DCC. Tiberiusr (II.)s imperavit annis VII. Huius tempore Gisulphust dux Benevantanus Italiamu devastavit. Tempore huius Tiberiiv cum Iustinianus in exilio Cersone positus, populow publicex assererety sey adhuc imperium resumpturum, et populus zelo Augusti ipsum interficere intenderetz, fugit ...*

a) do am Rand B1.

b) Ytaliam B1.

c) recipere C.

d) folgt requiescere et C.

e) Grinualdus B1.

f) VIto B1.

g) residisset B1.

h) Tyberim B1.

i) ad B1.

j) Romana B1.

k) Syciliam B1.

l) Mesentium C.

m) fehlt B3.

n) Mesentium B2.

o) Humanus B1; Thumarus B3.

p) ibi A.

q–q) prius fuerat B1.

r) Ierusalem B1.

s) extraxit B3; construxit C.

t) veniens C.

u) Longobardiam C.

v) Lambardis B3; Longobardis C.

w) davor gestrichen figia B1.

x) extincxit B1.

a) I. über Zeile B1.

b) Aventinense A.

c) maximeque A, C.

d) ad B1.

e–e) fehlt A.

f–f) direxit suos B1.

g) fehlt B2.

h) fehlt C.

i–i) fehlt A.

j–j) quendam papa B1.

k) monachi C.

l) folgt habito B2.

m–m) fehlt A, B1.

n–n) fehlt B1.

o–o) Hoc tempore regis Persarum coniunx nomine Cesarea de Persida cum paucis fidelibus clam venit Constantinopolim. Ubi cum per imperatorem de sacro fonte levata fuisset, cum ad virum redire nollet, nisi primum Christianus fieret, ipse cum 40 000 Constantinopolim pacifice veniens, cum universis baptizatus est A.

p) sancti B1.

q–q) fehlt C.

r) Sycilie korr. aus. Ytalie B1.

y) über der Zeile B1.

z) Syciliam B1.

a) Vta B1.

b) concilio B1, B2.

c) dirupte C.

d) Eraclii B1.

e) patris B1.

f) Monathelitas B2, C. Monachellitas B1.

g) VItam B1.

h) LXXXIX B1.

i) Longbardus A.

j) felbotomiam B1.

k) archii B1.

l) columba B1.

m) dirupta C.

n) supponentibus B1.

o) Ticynam B1.

p) frutecta A, C.

q) imperio A.

r–r) fehlt A.

s) coniux B1.

t) korr. aus Perside B1.

u) fuerit C.

v–v) fehlt B3.

w) prius B3.

x) Meorides B2; Meroides B1.

y) et B3.

z) confusionem B1.

s) Mauritio B1.

t) fehlt B1.

u) locus C.

v) apud C.

w) sancti C.

x–x) candidis magnis marmoribus A.

y) Syculus B1.

z) Sedis B1.

a) folgt Huius tempore celebrata est sexta synodus apud Constantinopolim C.

b) über der Zeile B1.

c) Syculus B1.

d) doppelt B1.

e) constitutionem A, B2, C.

f–f) nullam consuetudinem B2.

g) offitiis B1.

h) sancti B3.

i) folgt et ipsius festum fit in vigilia apostolorum A.

j) II. über der Zeile B1.

k–k) Benedictus ex vite sanctitate concordans cum nomine, multas in Urbe ecclesias restauravit C.

l–l) fuit tamen humilis, mansuetus et paupertatis amator A.

m) merito B1.

n) über der Zeile B1.

o) Cyrus C.

p) de C.

q) Anthiocia B1.

r) Celio B1, B2, B3; Celi A.

s) folgt anno 1 C.

t) korr. aus. annis B1.

a) über der Zeile B1.

b) decerimo B2.

c) folgt et B1.

d) ecclesias C.

e) XII. B3.

f) Justianum B1.

g) provat B3.

h) ligna B3.

i–i) Nachtrag von andere Hand B1; in Anglia A.

j) fehlt B1.

k) Ybernia B1.

u) I. über der Zeile B1.

v) Anthiocie B1.

w) Tyberio B1.

x) canteretur B3.

y) quo A; fehlt B1.

z) .†. B1.

a) adornatam C.

b) folgt in Remburch B1; folgt Vireburch B2; folgt Wirziburch B3.

c) so B1; Wisenburch A; Virenburch B2; Wirzbur B3; Wyrcenbruh C.

d) Kylianus B1.

e) unleserlich B1.

f) folgt Hoc tempore corpus beati Benedicti et sororis ipsius Scolastice a quibusdam monachis Francis a Monte Cassino defertur in Floriacense monasterium Aurelianensis diocesis A.

l) über der Zeile B1.

m) Tyberius B1.

n) cysma C.

o) Aquileia B3.

p) Vta B1.

q) Iustiano B1.

g) über der Zeile B1.

h) Nycholao B1.

i) unleserlich B1.

j) unleserlich B1.

k–k) fehlt C.

l–l) fehlt A.

m–m) unleserlich B1.

n) catalogo Romanorum pontificum in plerisque chronicis non ponitur B2, B3.

o) kathalogus B1.

p) fehlt A, C; unleserlich B1.

q–q) in ipsis et B3.

r) sanctus B2, B3, C; unleserlich B1.

s) Lampertus B3; unleserlich B1.

t–t) Pypinum B1.

u) fehlt B2.

v–v) fehlt B1.

w) superdixerat B2.

x) Leodium B3.

y) folgt Hic Leo in Romanorum chronicis in catalogo pontificum non ponitur, forte propter malum introitum, unde apud ipsos et in decreto sequens Leo tertius nominatur C.

r) Tyberius B1.

s) über der Zeile B1.

t) Gysilphus B1.

u) Ytaliam B1.

v) Tyberii B1.

w) populus B1.

x) publico B3; folgt se B1.

y–y) se assereret B1.

z) intederet B1.

*) Fortsetzung von fol. 14r

*) Fortsetzung auf fol. 16r